Bạo lực học đường đang là vấn đề lo ngại của phụ huynh, ngành giáo dục và cả xã hội ở Việt Nam. Không chỉ ở thành thị mà ở cả nông thôn, không chỉ học sinh nam mà cả học sinh nữ đều bị ảnh hưởng. Hành vi bạo lực không chỉ gây hại cho mối quan hệ giữa học sinh với học sinh, giữa học sinh và giáo viên, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tinh thần và thái độ học tập của học sinh, đồng thời làm giảm hiệu quả giảng dạy của giáo viên và các hoạt động giáo dục của trường học.

Trên các phương tiện thông tin đại chúng đang đưa tin nhiều về tình trạng bạo lực học đường. Trước đây, ta thường nghĩ rằng đây là một vấn đề xa xỉ, không phổ biến. Nhưng sự thật là hành vi bạo lực học đường đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng và nguy hiểm. Điều này gây ảnh hưởng không chỉ đến những người tham gia trực tiếp mà còn đến cả thế hệ trẻ và tương lai của đất nước. Việc tuyên truyền về bạo lực học đường là rất cần thiết và có tính thiết thực để ngăn chặn tình trạng này.

1.     Như vậy hành vi bạo lực học đường:

Bạo lực học đường là hành vi thô bạo, không tuân thủ đạo đức và luật lệ, gây tổn thương đến tâm lý và thể chất của người khác, xảy ra trong môi trường học tập.

Bạo lực học đường có thể bao gồm nhiều hình thức, bao gồm bạo lực thể chất, như đánh nhau hoặc bị hình phạt thể chất tại trường; bạo lực tinh thần, bao gồm sự phân biệt đối xử hoặc lăng mạ bằng lời nói; bạo lực tình dục, bao gồm quấy rối và hiếp dâm; bắt nạt bạn học; và mang vũ khí đến trường.

2. Thực trạng của vấn đề bạo lực học đường hiện nay:

Bạo lực học đường là một vấn đề nóng bỏng trên toàn thế giới và xảy ra ở tất cả các cấp học và lớp học khác nhau.

Hiện nay, bạo lực học đường đã trở thành mối lo lắng của toàn xã hội, không chỉ của các bậc phụ huynh và thầy cô giáo mà còn của tất cả những người quan tâm đến việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Mặc dù bạo lực không phải là hiện tượng mới, nhưng trong thời gian gần đây, tình trạng này ngày càng trở nên nghiêm trọng và nguy hiểm hơn. Điều đáng lo ngại là nguyên nhân dẫn đến bạo lực đôi khi rất đơn giản, chẳng hạn như va chạm trong lúc chơi đùa, trên đường đi học, mâu thuẫn nói xấu nhau trên các diễn đàn và mạng xã hội.

Theo số liệu mới nhất từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong một năm học, trên toàn quốc đã xảy ra gần 1.600 vụ học sinh đánh nhau ở trong và ngoài trường học (tương đương với khoảng 5 vụ mỗi ngày). Mỗi 5.200 học sinh thì có một vụ đánh nhau xảy ra, và mỗi hơn 11.000 học sinh thì có một em bị buộc phải thôi học do đánh nhau. Cứ 9 trường thì có một trường có học sinh đánh nhau. Ngoài ra, thống kê từ Bộ Công an cho thấy mỗi tháng có hơn 1.000 thanh thiếu niên phạm tội. Điều đáng lo ngại là tội phạm giết người trong độ tuổi từ 18 đến dưới 30 chiếm số lượng cao nhất, chiếm 41%, trong khi tội phạm giết người trong độ tuổi từ 30 đến dưới 45 chỉ chiếm 34%, và độ tuổi từ 14 đến dưới 18 chiếm 17%. Tình trạng này đang là hồi chuông cảnh báo cho các gia đình, nhà trường và xã hội cần có biện pháp thích hợp để đẩy lùi vấn nạn bạo lực học đường.

3. Hậu quả của hành vi bạo lực học đường:

a. Đối với bản thân học sinh:

– Hành động bạo lực có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thể xác và có thể dẫn đến tử vong của những học sinh vô tội, để lại sự đau đớn không chỉ về mặt thể xác mà còn về tinh thần cho các học sinh và gia đình của họ.

– Học sinh bị bạo lực, đặc biệt là bạo lực về tinh thần và ngôn ngữ, thường cảm thấy tổn thương, chán nản, lo lắng, cô đơn, suy sụp… Họ có thể sống trong nỗi sợ hãi hoặc ám ảnh, và tình trạng này có thể kéo dài suốt cuộc đời. Những học sinh này có thể không dám ra ngoài chơi hoặc đến trường, và không thể tập trung vào học hành.

– Kể cả những học sinh chỉ chứng kiến mà không tham gia hành vi bạo lực cũng có thể bị ảnh hưởng. Chứng kiến những hành động bạo lực có thể khiến các em cảm thấy sợ hãi, và nếu những kẻ gây ra bạo lực không bị xử lý thích đáng, những học sinh chứng kiến cũng có thể ủng hộ và trở thành kẻ có hành vi bạo lực trong tương lai.

– Bạo lực học đường gây ra hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần của học sinh, và có thể ảnh hưởng đến công việc học tập và tương lai của họ nếu không được giải quyết kịp thời. Tác động của bạo lực học đường đến sức khỏe và tâm lý của học sinh là không thể phủ nhận. Những học sinh bị bắt nạt thường cảm thấy căng thẳng, sợ hãi và lo lắng, và điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung và học tập của họ. Nếu không được giải quyết kịp thời, căng thẳng và lo lắng có thể dẫn đến việc học sinh bỏ cuộc hoặc thậm chí bị đuổi học.

– Ngoài ra, những học sinh có hành vi bạo lực thường có nguy cơ cao hơn để trở thành tội phạm khi lớn lên. Hành vi bạo lực có thể dẫn đến sự lạm dụng rượu, thuốc lá và các loại ma túy, và điều này có thể làm suy yếu sức khỏe và ảnh hưởng đến tương lai của họ.

– Đối với những học sinh bị bạo lực học đường, tương lai của họ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Họ có thể không thể đạt được tiềm năng của mình về học tập và sự nghiệp, và có thể phải đối mặt với những khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm và thăng tiến trong sự nghiệp. Ngoài ra, họ có thể gặp khó khăn trong các mối quan hệ xã hội và tình cảm, và có thể trở thành người bị cô lập và bất hạnh.

b. Ảnh hưởng đến gia đình

Bạo lực học đường còn ảnh hưởng đến gia đình, như không khí và cuộc sống gia đình bị xáo trộn, căng thẳng, lo lắng.

c. Tác động đến môi trường giáo dục và xã hội

– Hành vi bạo lực học đường không chỉ tác động xấu đến nạn nhân mà còn ảnh hưởng đến môi trường giáo dục và xã hội xung quanh. Trong môi trường học đường, không khí trở nên căng thẳng và bất an, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự tập trung và hiệu quả học tập của học sinh.

– Ngoài ra, hành vi bạo lực học đường cũng gây ra lo lắng cho phụ huynh khi gửi con em mình đến trường, làm mất đi ý nghĩa của môi trường giáo dục lạnh mạnh và an toàn.

– Hơn nữa, hành vi bạo lực học đường còn ảnh hưởng đến những nét văn hóa truyền thống và chuẩn mực đạo đức quý giá. Học sinh có thể cãi lại thầy cô giáo, bố mẹ, và bạn bè cũng đánh đấm thường xuyên. Những hành động này càng làm mờ đi những giá trị văn hóa truyền thống của xã hội, thể hiện một sự suy đồi về mặt đạo đức và sự sai lệch về hành vi. Tác động này làm mất trật tự xã hội và cần được đối phó và giải quyết một cách đáng báo động.

4. Cách phòng tránh bạo lực học đường:

a. Đối với học sinh:

Đối với học sinh, để phòng tránh bạo lực học đường, có thể thực hiện các cách sau:

- Tích cực rèn luyện kĩ năng sống: kỹ năng giao tiếp, ứng xử với người khác như:  ngoan ngoãn lễ phép với ông bà, bố mẹ, với thầy cô giáo; tôn trọng nhân phẩm và thân thể của bản thân và bạn bè cũng như người khác, sống chân thành, thật thà và suy nghĩ tích cực…

– Tuân thủ nội quy trường lớp.

- Tránh xa bạo lực, nói không với bạo lực ( không gây bạo lực, không cổ động, kích động, bao che cho hành vi bạo lực, nói không với phim ảnh, video bạo lực).

– Nếu phát hiện có hiện tượng bạo lực, cần báo ngay cho nhà trường, thầy cô giáo hoặc cơ quan có thẩm quyền để kịp thời can thiệp và xử lý.

– Học cách kiềm chế cảm xúc, giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh và hòa nhã.

– Tích cực tham gia vào các hoạt động tình nguyện do nhà trường tổ chức để tăng tính thiện và tính hướng thiện trong bản thân.

- Khi có vấn đề về bản thân, các mối quan hệ với bạn bè, thầy cô hoặc với đối tượng khác nên chia sẻ cùng bạn bè, người thân và thầy cô để nhận được lời khuyên và giúp đỡ cần thiết kịp thời…

b. Đối với nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục:

– Nâng cao chất lượng giáo dục bằng cách hoàn thiện bộ môn rèn luyện kỹ năng sống và đưa nó vào chương trình giảng dạy.

– Tổ chức các hoạt động sân trường và tình nguyện mang tính thiện và giúp phát triển tính nhân cách cho học sinh.

– Áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với từng trường hợp để giảm thiểu hành vi bạo lực, bảo vệ nạn nhân và giáo dục học sinh về tác hại của bạo lực học đường.

– Tuyên truyền rộng rãi về tác hại của bạo lực học đường đến cả giáo viên và học sinh.

– Hợp tác với gia đình và cơ quan đoàn thể trong cộng đồng để tăng cường hoạt động phòng tránh bạo lực học đường.

c. Đối với giáo viên:

– Thường xuyên quan tâm, theo dõi và nắm bắt tình hình của các học sinh trong lớp mình chủ nhiệm hoặc tham gia giảng dạy, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm và giáo viên dạy kỹ năng sống.

– Sớm phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi bạo lực học đường đối với học sinh trong lớp mình chủ nhiệm hoặc tham gia giảng dạy.

– Tích cực tổ chức các hoạt động sân trường, hoạt động tập thể trong giờ hoạt động sân trường hoặc trong giờ sinh hoạt lớp, nhằm tăng tình cảm và sự đoàn kết giữa các học sinh trong cùng lớp và trường.

– Tạo môi trường học tập và giảng dạy lành mạnh, giáo dục đạo đức, đức tính tốt đẹp cho học sinh.

– Phối hợp với gia đình và nhà trường để quan tâm và hỗ trợ kịp thời những khó khăn vướng mắc của học sinh.

d. Đối với gia đình:

– Gia đình cần tạo ra một môi trường gia đình lành mạnh, yêu thương cho con cái và quan tâm đến tình hình học tập của họ tại trường học.

– Cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường và giáo viên chủ nhiệm để nắm bắt kịp thời tình hình học tập và hành vi của con em mình tại trường.