Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá là nguyên nhân chính
gây ra các ca tử vong trên toàn thế giới và nó cũng là nguyên nhân hàng đầu gây
ra các bệnh về phổi trên thế giới hiện nay, điển hình là ung thư phổi và bệnh
phổi tắc nghẽn mạn tính. Mỗi năm, thuốc lá cướp đi sinh mạng của gần 6 triệu
người, trong đó có hơn 5 triệu người đang và đã từng hút thuốc, và hơn 600
nghìn người không hút thuốc nhưng bị tiếp xúc thụ động với khói thuốc của người
khác. Số người chết vì thuốc lá nhiều hơn tổng số người chết vì HIV⁄AIDS, lao
phổi và sốt rét cộng lại.
Ở Việt Nam, các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử
vong hàng đầu, khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm – tức là hơn 100 người chết vì
thuốc lá mỗi ngày. Nếu không có can thiệp khẩn cấp, ước tính số tử vong do các
bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm sẽ tăng lên thành 70.000 người vào năm
2030. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao
nhất thế giới với 47,4% nam giới trưởng thành hút thuốc, tỷ lệ nữ giới hút
thuốc thấp hơn, chỉ chiếm 1,4% nữ giới trưởng thành.
Qua phân
tích cho thấy, khói thuốc lá chứa trên 4000 hoá chất, trong đó có 43 hoá chất là
nguyên nhân gây ung thư, nguy hiểm nhất là chất hắc ín, Nicotin,
chất gây nghiện… Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có nhiều chất kích thích
khối u, kích thích gây viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch
máu.
Khi
hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành
điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh sau:
–
Bệnh tim mạch: chiếm hàng
đầu trong các bệnh do khói thuốc: tạo ra mảng xơ vữa, tổn thương lòng mạch, gây
viêm tắc mạch máu, gây đau nhức chân tay, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm
trí nhớ, giảm trí thông minh và khả năng học tập…
–
Bệnh ung thư: Chủ yếu là ung
thư phế quản phổi (chiếm 90%), ung thư vòm họng, miệng, thực quản (hút thuốc
kèm theo uống rượu, nguy cơ ung thư vòm họng rất cao), ung thư ruột… Ở người
hút thuốc, bệnh ung thư dễ phát triển hơn so với người không hút thuốc.
–
Bệnh hô hấp: Bệnh phổi mãn
tính, tắc nghẽn thông khí, viêm phế quản mãn tính. Đặc biệt ở người hút thuốc
còn gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng tới môi trường, những người xung quanh
hít phải cũng bị nhiễm độc, nguy hiểm nhất là đối với các cháu nhỏ.
–
Bệnh răng và lợi: Viêm loét,
cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng dễ bị lung mủ, dễ rụng tự nhiên
hơn.
–
Các bệnh khác: Tăng nguy cơ
loãng xương gây đau nhức thân thể, khó ngủ và giảm thể lực cơ thể do thiếu ôxy
mãn tính.
–
Đối với nam giới: Giảm số lượng
và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh.
–
Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng
nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, dị dạng thai nhi.
Nguy cơ bị thiếu cân sẽ cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.
–
Đối với trẻ em: Dễ bị còi
xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị giảm tiết sữa ở người mẹ.
Lợi
ích đối với sức khoẻ khi bỏ thuốc lá: Cơ thể sẽ không còn tích luỹ chất
độc, loại từ nguyên nhân và điều kiện gây các bệnh đã nêu trên. Nếu bỏ thuốc
trước tuổi 50 sẽ giảm được 50% nguy cơ chết trước 65 tuổi, giảm 50% nguy cơ tử
vong do bệnh tim mạch sau khi bỏ thuốc được 1 năm, giảm 50% nguy cơ mắc bệnh
ung thư phổi sau khi bỏ thuốc 10 năm.
Nhằm tiếp tục
tăng cường thực thi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và hưởng ứng Ngày Thế
giới không hút thuốc lá 31/5 . Mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức, trách nhiệm của
bản thân, không hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc lá như: Trường
học, cơ sở y tế, nơi làm việc, nhà hàng, khách sạn, thư viện, nhà văn hóa, các
khu vực sản xuất, nơi có nguy cơ cháy nổ cao, trên các phương tiện giao thông
công cộng; không sử dụng thuốc lá trong các lễ hội, đám cưới, đám tang; tăng
cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định cấm hút
thuốc tại nơi làm việc, nhà hàng, trên các phương tiện giao thông công cộng và
các địa điểm cấm hút thuốc lá theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của
thuốc lá.
Hãy từ bỏ thuốc lá
để bảo vệ sức khoẻ của chính mình, gia đình mình và những người xung quanh,
đồng thời tích cực tuyên truyền về tác hại của thuốc lá nhằm loại bỏ thói quen
hút thuốc trong nhân dân, tiến tới một xã hội khỏe mạnh với một môi trường sống
trong lành không khói thuốc lá. “Bỏ
thuốc lá vì sức khỏe và hạnh phúc gia đình”.
Phòng chống tác hại của thuốc lá, vì sức khoẻ
cộng đồng và vì tương lai con em chúng ta: Hãy nói không với thuốc lá!